De rug van het paard: de brug tussen voor- en achterhand
De rug van een paard speelt een cruciale rol als verbinding tussen de voorhand en de achterhand. Bovendien is het een belangrijk schakelpunt in de aansturing van het hele lichaam, omdat het ruggenmerg door de wervelkolom loopt en vanuit daar de zenuwen ontspringen. Door deze centrale rol is het geen verrassing dat rugklachten vaak voorkomen bij paarden (en ook bij ruiters!).
In mijn werk kom ik regelmatig paarden tegen met rugklachten. Uit ervaring weet ik dat deze klachten vrijwel nooit op zichzelf staan; er zijn vaak meerdere oorzaken die bijdragen aan het ontstaan ervan.
Het tijdig herkennen van rugklachten bij je paard is essentieel. Dit kan helpen om langdurige problemen te voorkomen. Daarom is het belangrijk dat je als ruiter weet waar je op moet letten!
Anatomie van de rug
De wervelkolom van een paard bestaat uit verschillende delen: de nekwervels, borstwervels, lendenwervels, het heiligbeen en de staartwervels.
1. De hals
De hals van een paard bevat 7 nekwervels (vertebrae cervicales), net zoals bij mensen. Wat veel ruiters niet weten, is dat de hals van een paard een ‘S’-vormige curve maakt. Dit is belangrijk om een correcte halshouding te kunnen bepalen.
2. De borstkas
De borstkas bestaat uit de borstwervels (vertebrae thoracicae), ribben (costae) en het borstbeen (sternum). Meestal heeft een paard 18 borstwervels en 18 paar ribben (36 in totaal). Door deze structuur is de zijdelingse buiging van de rug in dit gebied minimaal.
3. De lendenen
De lendenwervels (vertebrae lumbalis) zijn niet verbonden met de ribben. De meeste paarden hebben 6 lendenwervels, hoewel er variaties voorkomen, zoals 5 wervels of vergroeide lendenwervels. De overgang van de lendenwervels naar het heiligbeen is een belangrijk punt. Hier bevindt zich de lumbo-sacrale overgang, waar de wervelkolom veel beweeglijkheid heeft. Dit is de plek waar een paard zijn rug kan “opbollen”.
4. Het heiligbeen en de staart
Het heiligbeen (sacrum) bestaat uit 5 aan elkaar vergroeide wervels. Hierna volgen de staartwervels (vertebrae coccygeales), meestal 18 tot 22 stuks. De staart kan aanwijzingen geven over de conditie van het lijf. Een scheve, stijve of geklemde staart kan bijvoorbeeld wijzen op problemen.
5. Spieren rondom de wervelkolom
Rondom de wervelkolom bevinden zich spieren zoals de longissimus dorsi, spinalis, en multifidus. Hun functie is niet om bewegingen te creëren, maar om extreme houdingen van de wervelkolom te voorkomen.
Oorzaken van rugpijn
Het achterhalen van de oorzaak van rugpijn is niet altijd eenvoudig. Soms vertoont een paard symptomen, maar wordt er bij aanvullend onderzoek, zoals röntgenfoto’s, geen duidelijke oorzaak gevonden. Toch betekent dit niet dat je paard geen rugpijn heeft!
Vanuit de humane fysiotherapie weten we bijvoorbeeld dat rugklachten niet altijd samenhangen met afwijkingen in de wervelkolom, maar dat dit de pijnbeleving niet minder maakt. Als je vermoedt dat je paard pijn ervaart, neem dat serieus. Jij kent je paard immers het beste.
Mogelijke oorzaken van rugpijn zijn:
Een slecht passend zadel
Onderliggende aandoeningen, zoals kissing spines
Rijmethodes die de rug belasten
Onopgemerkte kreupelheid
Problemen met organen (bijvoorbeeld bij hengstigheid)
Overbelasting van spieren
Wervelblokkades
Signalen van rugpijn
Je kunt de rug van je paard controleren door met platte vingers over de spieren langs de ruggengraat te strijken. Voelt de spier hard aan of reageert je paard gevoelig? Dan kan er sprake zijn van rugpijn.
Andere tekenen zijn:
Stijve rug
Gevoeligheid bij aanraking
Niet gezadeld willen worden
Bokken of staken
Moeite met voorwaarts gaan
Minder presteren
Vage kreupelheid
Een strakke rug in beweging
Korte passen
Let op: deze symptomen kunnen ook duiden op andere problemen. Laat daarom altijd een professional meekijken.
Wat te doen bij rugpijn?
Probeer eerst de oorzaak van de rugpijn te achterhalen. Schakel hulp in van een professional en ga niet zelf experimenteren. Hoe sneller het probleem wordt ontdekt, hoe beter het behandelbaar is.
Denk daarnaast aan andere factoren zoals het zadel, de hoeven en de tanden van je paard. Vaak zijn er meerdere elementen die bijdragen aan rugklachten.
Om rugpijn te voorkomen, is het belangrijk je paard te trainen in een voorwaarts-neerwaartse houding. Dit verlaagt de belasting op de wervelkolom en zorgt ervoor dat je paard jou optimaal kan dragen.
Heeft jouw paard rugklachten of wil je dit juist voorkomen?
Ik help je graag om je paard in topvorm te houden. Plan een osteopathiebehandeling, en dan kijken we samen naar wat jouw paard nodig heeft!
Comments